Daş dövrü

Daş dövründən qalan nizə ucluğu

daşdan hazırlanmış balıq tutmaq üçün qarmaq
Daş dövrü — insanların mədəni-tarixi inkişafında böyük rol oynamış dövr. Bu dövrdə əsas əmək aləti və silah kimi daşdan istifadə olunmuşdur. Daş dövrü üç hissəyə ayrılır:
Paleolit dövrü,
Mezolit dövrü,
Neolit dövrü. Paleolit dövrü özü də üç hissəyə ayrılır: Alt, Orta, Üst.
PaleolitAlt Paleolit: 1,5 milyon il bundan əvvəldən 100000 il əvvələ qədər davam etmişdir. Bu dövrdə ibtidai birlik forması Ulu icma və ya İbtidai sürü mövcud olmuşdur. 7000000 il bundan əvvəl ibtidai insanlar odla tanış olmuşlar. Arxeoloji qazıntılar nəticəsində insanların toteizmə inandığı aşkar edilmişdir. Onlar müxtəlif heyvanlara sitayiş etmişlər. Orta Paleolit: 1000000 il əvvəl yaranmış, e.ə. (eramızdan əvvəl) 40-cı minilliyə qədər davam etmişdir. İnsanlar yığıcılıq və ovçuluqla məşğul olmuş, oddan istifadə etmişlər. İbtidai birlik forması Ulu icma olmuşdur. Neondertal (bacarıqlı insan) insan tipi yaranmışdır. Üst Paleolit: E.ə. 40-cı minillikdə yaranmış, e.ə. 12 minilliyə qədər davam etmişdir. Ağıllı insan (lat. Home Sapiens) yaranmışdır. Birlik forması - Qəbilə quruluşu. Anaxaqanlığı dövrü. Nəsil icması insanların məşğuliyyəti yığıcılıq və ovçuluq olmuşdur. Axirətə inam yaranmışdır. İnsanlar daha geniş əraziyə malik olmuşlar.
MezolitE.ə. 12 minillikdə yaranmış, e.ə.8-ci minilliyə qədər davam etmişdir. Ox və kaman ixtira edilib. Nəticədə ovçuluq inkişaf etmişdir. Birincisi it olmaqla heyvanların əhliləşdirilməsinə başlanmışdır. İbtidai heyvandarlığın və əkinçiliyin əsası qoyulmuşdur. İnsanlar istehlak təsərrüfatından istehsal təsərrüfatına keçmişlər.
NeolitE.ə. 7-ci minillikdə yaranmış, e.ə. 6-cı minilliyə qədər dacam etmişdir. Əkinçilik, maldarlıq, toxuculuq, duluzçuluq yaranmışdır. Bu hadisə tarixdə Neolit inqilabı adlanır. İnsanlar oturaq həyata keçmişlər.